Evropska nedjelja borbe protiv karcinoma

U toku je Evropska nedjelja borbe protiv karcinoma, koja se svake godine obilježava od 25. do 31. maja, u cilju podizanja nivoa svijesti o prevenciji karcinoma, liječenju i podršci pacijentima i preživjelima od ove bolesti. Tri i po miliona ljudi u Evropskoj uniji svake godine suoči se sa ovom poražavajućom dijagnozom koja obuhvata preko 200 različitih oboljenja, a čak 1,3 miliona ljudi godišnje umre. Bez planskog pristupa ovom problemu to bi mogao postati vodeći uzrok smrtnosti u Evropi. Imajući u vidu sve faktore koji vode ovoj opakoj bolesti, uključujući genetsku predispoziciju, uticaje okoline, način života i infekcije, izbjegavanje poznatih rizika i usvajanje zdravih stilova života ipak mogu smanjiti rizik od obolijevanja. U tom smislu EU prepoznaje prevenciju kao najlakši i najefikasniji način smanjenja obolijevanja od karcinoma uz istovremene napore na usavršavanju dijagnostike i liječenja. Stoga se još od osamdesetih godina radi aktivno na smanjenju incidencije karcinoma, kada je i usvojen prvi Evropski plan za borbu protiv raka koji je rezultirao važnim zakonodavstvom EU o duvanu i zdravlju na radu. Od tada su se države članice obavezale na smanjenje smrtnosti od hroničnih bolesti, između ostalih i od karcinoma.

Karcinom uništava živote onih koji obole, kao i živote njihovih porodica, pri čemu izaziva ogroman fizički i emocionalni bol. Istovremeno, predstavlja i veoma veliki teret za zdravstveni sistem i društvo u cjelini. Ranije su se aktivnosti vezane za ovu borbu bazirale uglavnom na liječenje. Međutim, u novije vrijeme shvaćeno je da ulaganja u preventivu u iznosu od 3%  zdravstvenih budžeta nijesu dovoljna i da strategije moraju doživjeti ozbiljnu reformu imajući u vidu da se u praksi karcinom prečesto otkriva u naprednoj fazi, a da se 40% karcinoma zapravo može spriječiti. Zato je Evropska komisija izradila Plan sa fokusom na sve faze ove opake bolesti i to sa opštim ciljem poboljšanja prevencije, otkrivanja, liječenja i upravljanja rakom u EU istovremeno smanjujući nejednakosti u zdravstvu između i unutar država članica. Za postizanje najboljih efekata teži se usklađivanju aktivnosti na nacionalnom i nivou EU.

Za svaki domen ostvarenja Plana postavljeni su ambiciozni i realni ciljevi kao što su: smanjiti vrijeme za postavljanje dijagnoze, povećati obuhvat ciljne populacije za skrining karcinoma dojke, grlića materice i kolorektalne bolesti, olakšati pristup visokokvalitetnom liječenju i primjeni inovativnih terapija osiguravajući dostupnost i pristupačnost esencijalnih ljekova za sve, podsticati inovacije i sl. Takođe, Plan ima za cilj unapređivanje vještina zdravstvenih radnika uz  podsticanje veće saradnje i timskog rada unutar samog zdravstvenog sektora, ali i u komunikaciji sa drugim sektorima (radiolozi, hirurzi, onkolozi, medicinsko osoblje, istraživači i i sl.).

U cilju doprinosa borbi protiv malignih bolesti se sprovodi i projekat CARES – Cross-border Actions in the Reproductive Health Sector (Prekogranične aktivnosti u sektoru reproduktivnog zdravlja) koji u Crnoj Gori realizuje FORS Montenegro. Projekat finansira Evropska unija, a sufinansira Ministarstvo javne uprave. Cilj projekta je unapređivanje kvaliteta usluga u sektoru reproduktivnog zdravlja i informisanje stanovništva o značaju preventivnog djelovanja, a sve to kroz nabavku opreme za domove zdravlja u ciljnim opštinama, organizovanje preventivnih pregleda, kampanju podizanja nivoa svijesti o reproduktivnom zdravlju, prekograničnu konferenciju itd.

Ova objava je izrađena uz pomoć Evropske unije i Ministarstva javne uprave Crne Gore. Sadržaj objave isključiva je odgovornost Fondacije za razvoj sjevera Crne Gore – FORS Montenegro i ni pod kojim se uslovima ne može smatrati da odražava stavove Evropske unije i Ministarstva javne uprave.