Evropska nedjelja prevencije kancera grlića materice

Nedjelja od 17. do 23. januara 2022. godine u Evropi u znaku je prevencije kancera grlića materice. Podaci na međunarodnom nivou ukazuju da je ova bolest na drugom mjestu rasprostranjenosti kada su maligne bolesti žena u pitanju, odmah iza kancera dojke. Najčešće se javlja kod žena starosti između 40 i 45 godina, ali se granica kada je obolijevanje u pitanju pomjera sve niže. Prema podacima Internacionalne agencije za istraživanje raka, od ove bolesti u 2020. godini u Crnoj Gori oboljelo je 113 žena.[1]

Najčešći faktori rizika za nastanak ove maligne bolesti uključuju:

– upotrebu duvana,
– nutritivno siromašnu ishranu,
– štetnu upotrebu alkohola,
– nedostatak fizičke aktivnosti,
– slabljenje imuniteta,
– porodičnu istoriju raka grlića materice,
– rano stupanje u seksualne odnose i više seksualnih partnera

Neki od specifičnih faktora rizika uključuju hronične infekcije humanim papiloma virusom (HPV).

Procjenjuje se da se za 30 do 40 procenata nastanak karcinoma grlića materice može spriječiti smanjenjem izloženosti ovim faktorima rizika. Ono što posebno ohrabruje kada je ovaj vid kancera u pitanju jeste da se on može rano otkriti kroz organizovane skrining programe usmjerene ka njegovom ranom otkrivanju i blagovremenom liječenju. Uz njegovanje zdravih stilova života, redovni pregledi predstavljaju najbolje preventivno oružje. Karcinom grlića materice može se, zapravo, dijagnostikovati u ranoj fazi ili čak prekancerozno, ako se Papa test ili HPV-test, bezbolni ambulantni pregledi ili preliminarni testovi drugog nivoa, kao što je kolposkopija, sprovode redovno.

Prevencija je ključ!

Provjerite sa svojim ginekologom šta bi trebalo da uradite kako biste smanjili faktore rizika, ali i usvojili zdrav način života. Danas znamo da su ishrana sa malo voća i povrća, kao i gojaznost, faktori koji utiču na razvoj kancera grlića materice: dakle, dajte prednost svježem voću i povrću i birajte ishranu bez viška masti, ulja ili šećera.

Dodajte ovome aktivan način života i potrudite se da smanjite vrijeme koje provodite sjedeći. Da li ste znali da Svjetska zdravstvena organizacija preporučuje najmanje 10.000 koraka dnevno za očuvanje zdravlja? Takođe je preporučljivo izdvojiti vrijeme za fizičku aktivnost u skladu sa uzrastom i zdravstvenim stanjem. Ova jednostavna strategija će vam pomoći da održite težinu pod kontrolom i povećate mišićnu komponentu, koja je od suštinskog značaja za vaše zdravlje!

Pored zdravih stilova života i redovnih pregleda, značajan korak u prevenciji predstavlja i vakcinacija. Danas su u svijetu dostupne dvije anti-HPV vakcine i obje sprječavaju infekcije HPV tipovima 16 i 18, dva najčešća onkogena virusa. Vakcinacija protiv HPV virusa u Crnoj Gori trebalo bi da otpočne u septembu ove godine. Prema informacijama iz Instituta za javno zdravlje Crne Gore kod nas je planirana vakcinacija djevojčica sa navršenih devet godina života deveto-valentnom vakcinom, tj. vakcinom koja pruža zaštitu od najvećeg broja tipova HPV-a od trenutno dostupnih HPV vakcina.“

Ovaj tekst je pripremljen u okviru projekta „CARES 2 – Prekogranične aktivnosti u sektoru reproduktivnog zdravlja 2“ koji ima za cilj unapređenje kvaliteta usluga u sektoru reproduktivnog zdravlja i podizanje nivoa svijesti stanovništva o značaju zaštite reproduktivnog zdravlja u ciljnoj oblasti, sa posebnom pažnjom usmjerenom na ranjive grupe stanovništva. Projekat finansira Evropska unija u okviru IPA Programa prekogranične saradnje Crna Gora – Kosovo* 2014-2020, a u Crnoj Gori sufinansira Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija.

Projekat „CARES 2“ realizuje FORS Montenegro u partnerstvu sa organizacijom Evropski centar za prava manjina sa Kosova a mjesto realizacije obuhvata opštine Andrijevicu, Bar, Berane, Bijelo Polje, Gusinje, Petnjicu, Plav, Podgoricu, Kolašin, Mojkovac, Rožaje i Ulcinj u Crnoj Gori i opštine Peć, Istok, Klinu, Dečane i Đakovicu na Kosovu.

* Ovaj natpis ne prejudicira status Kosova i u skladu je sa Rezolucijom 1244 Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija i mišljenjem Međunarodnog suda pravde o kosovskoj deklaraciji o nezavisnosti.

[1] https://www.ijzcg.me/me/novosti/evropska-nedjelja-prevencije-raka-grlica-materice-17-23-januar-2022