Evropska nedjelja prevencije karcinoma grlića materice
Počevši od 2007. godine, tokom posljednje sedmice januara obilježava se nedjelja prevencije karcinoma grlića materice. Ove godine, od 20. do 26. januara širom Evrope organizuju se različite aktivnosti sa zajedničkim ciljem podizanja svijesti žena o ovoj bolesti, načinima i značaju prevencije. U tom smislu i FORS Montenegro u okviru projekta CARES – Cross-border Actions in the Reproductive Health Sector / Prekogranične aktivnosti u sektoru reproduktivnog zdravlja nastoji skrenuti pažnju o izuzetnom značaju ovih tema. Pomenuti projekat ima za cilj doprinos unapređivanju kvaliteta usluga u sektoru reproduktivnog zdravlja i informisanju stanovništva o značaju prevencije i očuvanja reproduktivnog zdravlja, a sve to kroz nabavku opreme za domove zdravlja uključene u projekat, organizovanje preventivnih pregleda, kampanju podizanja nivoa svijesti o reproduktivnom zdravlju, predavanja na ove teme, prekograničnu konferenciju i sl.
Najvažnija poruka kojom želimo obilježiti ovu sedmicu jeste da je pojavu ove maligne bolesti moguće čak spriječiti ranim otkrivanjem promjena putem redovnih preventivnih pregleda. RANO OTKRIVANJE PROMJENA SPREČAVA POJAVU KARCINOMA GRLIĆA MATERICE. Naime, u pitanju je bolest koja nastaje na donjem dijelu materice kada se ćelije ovog tkiva počnu nekontrolisano umnožavati. U većini slučajeva bolest napreduje dugo (i do 10 godina), a pritom se veoma lako otkriva i uspješno liječi, pod uslovom da se otkrije u ranoj fazi. Imajući ovo u vidu, poražavajuća je činjenica da od karcinoma grlića materice godišnje oboli 500.000 žena u svijetu, od čega 60.000 u Evropi pri čemu svaka druga izgubi život. To samo dokazuje da su kasno potražile ljekarsku pomoć. Kada se već suoče sa tegobama bolest je već uznapredovala i šanse za izlječenje su smanjene.
Dakle, izuzetno je važno vršiti redovne godišnje ginekološke preglede, preventivno, bez obzira na simptome, jer sa njihovom pojavom liječenje može postati otežano i neizvjesno. Česta pomisao ͈Ja nemam nikakvih simptoma” nikako nije razlog za odlaganje i izbjegavanje preventivnog pregleda ali jeste ohrabrujuća vijest, jer u slučaju da su u organizmu počeli procesi u pravcu razvoja ovog karcinoma, imate odlične šanse da sačuvate svoje zdravlje. Preventivni pregledi omogućiće da se promjene na grliću materice, poznatije kao „ranice‟, otkriju rano, prije nego što se pretvore u karcinom. Dakle, KARCINOM GRLIĆA MATERICE JESTE 100% IZLJEČIV POD USLOVOM DA SE OTKRIJE U RANOJ FAZI. Zato želimo da uputimo poziv svim pripadnicama ženskog pola da redovno rade godišnje preventivne preglede i na taj način doprinesu očuvanju sopstvenog zdravlja.
SIMPTOMI: Nažalost, simtome, koji prate razvoj ovog malignog oboljenja, žene često zanemaruju i smatraju bezazlenim stanjima. Baš takav stav može ih koštati života. Simptomi koji uglavnom ukazuju na rak grlića materice su vaginalno krvarenje, iako je završen menstrualni ciklus, bolovi u stomaku, krv u urinu i sl. Takođe, na ovu bolest ukazuje i bol u kostima, bolovi u donjem dijelu leđa, oticanje nogu, gubitak apetita, naglo mršavljenje, osjećaj pospanosti i nervoze i promjene tokom mokrenja, kao i promjene stolice.
FAKTORI: Najvažniji faktori koji doprinose nastanku bolesti su slabost imunog sistema, pušenje, druge polno prenosive infekcije, primjena hormonske kontracepcije, loši socijalno-ekonomski uslovi i seksualne navike. Pod tim se najviše podrazumijeva rano stupanje u polne odnose, veliki broj partnera, kao i veliki broj partnerovih veza, nekorišćenje adekvatne zaštite, dakle sve ono što doprinosi prenošenju HPV infekcije. |
Većinu karcinoma grlića materice uzrokuje humani papiloma virus (HPV) koji se prenosi seksualnim putem. Najveći broj žena zaraženih ovim virusom prođe bez ikakvih posljedica, ozdravi u periodu od 6 do 24 mjeseca, a da ne zna da je imao infekciju. Međutim, virus može ostati u tijelu u latentnom obliku i tek nakon više godina boravka u organizmu dovesti do razvoja tumora. Zato su veoma važni redovni godišnji preventivni pregledi, počevši najkasnije tri godine nakon prvih seksualnih odnosa. Redovni preventivni ginekološki pregledi obuhvataju PAPA test i kolposkopski pregled koji zajedno ostvaruju pouzdanost podataka do 98%. PAPA test je kratki i bezbolni ginekološki pregled tokom kojeg se uzima bris sa grlića materice, a otkriva promjene prije nego što se pretvore u karcinom. U slučaju da ovaj test pokaže ozbiljnije promjene ili sumnje radi se kolposkopija. Ovaj pregled vrši se pomoću specijalno dizajniranog mikroskopa (kolposkop) sa uvećanjem od 20 do 50 puta što omogućava preciznije posmatranje promjena, tokom čega je moguće uzeti tkivo za biopsiju.
S obzirom na to da je u okviru projekta CARES u toku kampanja organizovanja besplatnih preventivnih pregleda grlića materice i preventivnih pregleda dojki u saradnji sa domovima zdravlja u ciljnom regionu, posebno obavještavamo pripadnice ženskog pola iz navedenih opština da iskoriste šansu i da na vrijeme prekontrolišu svoje zdravlje, zakazivanjem preventivnih pregleda pozivom na jedan od sljedećih brojeva telefona:
Ovaj poziv može Vam spasiti život. Prenesite to i onima koje volite: mami, baki, sestri…
Projekat CARES finansira Evropska unija u okviru Programa prekogranične saradnje Crna Gora – Kosovo* 2014-2020, a sufinansira Ministarstvo javne uprave Crne Gore. Projekat se realizuje u partnerstvu sa organizacijom Evropski centar za prava manjina sa Kosova. Mjesto realizacije obuhvata opštine Andrijevicu, Berane, Bijelo Polje, Gusinje, Petnjicu, Plav, Kolašin, Mojkovac i Rožaje u Crnoj Gori kao i opštine Peć, Istok, Klinu, Dečane i Đakovicu na Kosovu.
Ova objava je izrađena uz finansijsku podršku Evropske unije i Ministarstva javne uprave Crne Gore. Sadržaj objave je isključiva odgovornost organizacije FORS Montenegro i ni pod kojim se uslovima ne može smatrati da odražava stavove Evropske unije i Ministarstva javne uprave.
*Ovaj natpis ne prejudicira status Kosova i u skladu je sa Rezolucijom 1244 Savjeta bezbjednosti Ujedinjih nacija i mišljenjem Međunarodnog suda pravde o kosovskoj deklaraciji o nezavisnosti.