Oktobar – mjesec borbe protiv karcinoma dojke
By: admin
10 Oct
0
Oktobar se širom svijeta obilježava kao mjesec borbe protiv karcinoma dojke, sa namjerom da se poveća podrška i skrene pažnja cjelokupne javnosti na značaj ranog otkrivanja i liječenja ove bolesti. Karcinom dojke spada u najčešće uzroke obolijevanja i smrtnosti žena kad su u pitanju maligne bolesti. Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, u Crnoj Gori se tokom 2018. sa karcinomom dojke suočilo 420 osoba uz 129 slučajeva sa smrtnim ishodom (31%). Uprkos veoma velikim rizicima po život i zdravlje koji predstavljaju karcinomi, neki od njih, kao što je karcinom dojke, mogu se otkriti u ranoj fazi, prije pojave bilo kakvih simptoma, putem preventivnih pregleda čime se značajno povećavaju šanse za potpuno i trajno izlječenje. Nažalost, ova šansa se ne koristi u dovoljnoj mjeri. Istraživanja pokazuju da se čak oko 90% žena koje otkriju karcinom dojke u početnom stadijumu, uspješno izliječi. Rano otkrivanje zaista može spasiti život.
Bolest ne bira godine, porijeklo ni obrazovanje. Može se desiti bilo kome. Poražavajuća je činjenica da, u prosjeku, svaka osma žena tokom života oboli od karcinoma dojke i zato je izuzetno važno biti svjestan značaja prevencije kada je ova bolest u pitanju. Prevencija podrazumijeva: redovne samopreglede – jednom mjesečno; redovne godišnje ljekarske preglede; reagovanje na svaku uočenu promjenu na dojkama i zdrav način života – zdravu ishranu, normalnu tjelesnu težinu kao i izbjegavanje stresa, cigareta, zadimljenih prostorija, alkohola i toksičnih higijenskih sredstava. Naime, poznato je da je u samo oko 10% slučajeva obolijevanja genetski faktor bio uzročnik, dok su u svim drugim slučajevima, uzročnici ostali faktori na koje možemo uticati.
Obilježavanje oktobra kao mjeseca borbe protiv karcinoma dojke samo je jedna od aktivnosti koju FORS Montenegro realizuje u okviru projekta CARES – Cross-border Actions in the Reproductive Health Sector / Prekogranične aktivnosti u sektoru reproduktivnog zdravlja. Projekat doprinosi unapređivanju kvaliteta usluga u sektoru reproduktivnog zdravlja i informisanju stanovništva o značaju prevencije i očuvanja reproduktivnog zdravlja, a sve to kroz nabavku opreme za domove zdravlja uključene u projekat, organizovanje preventivnih pregleda, kampanju podizanja nivoa svijesti o reproduktivnom zdravlju, predavanja na ovu temu, prekograničnu konferenciju i sl. Projekat se u Crnoj Gori sprovodi u opštinama Andrijevica, Berane, Bijelo Polje, Gusinje, Petnjica, Plav, Kolašin, Mojkovac i Rožaje.
Anketa o znanju i navikama žena u domenu reproduktivnog zdravlja koju smo organizovali u ciljnom području tokom maja i juna ove godine pokazala je da su ispitanice prilično informisane o reproduktivnom zdravlju, ali da nerado vrše preventivne preglede i rijetko posjećuju ginekologa. Samim tim nedovoljno koriste šansu da otkriju bolest na vrijeme i doprinesu lakšem i uspješnijem izlječenju. Posebno zabrinjavaju podaci da 36% ispitanica ima ili je imalo bliskog srodnika sa dijagnozom ove bolesti, što predstavlja povećan rizik obolijevanja za ispitanice; čak 44% ispitanica nikada nije bilo na preventivnom pregledu; 32% nije nikada radilo samopregled – a trebalo bi jedanput mjesečno, 47% nikada nije bilo na ultrazvučnom pregledu dojke – a trebalo bi jedanput godišnje, 60% nije nikada radilo mamografski pregled koji se preporučuje ženama starosne dobi iznad 45 godina jedanput u dvije godine. Takođe, alarmantan je i podatak da 49% ispitanica nikada nije radilo PAPA test, a preporuka je obavezno testiranje jedanput godišnje za sve žene, sa početkom najkasnije tri godine nakon stupanja u seksualne odnose.
Navike i uvjerenja koja nam ne koriste treba svjesno mijenjati. Ovom prilikom koristimo oktobar, Mjesec borbe protiv karcinoma dojke, da uputimo poziv svim pripadnicama ženskog pola da urade preventivne preglede i na taj način doprinesu očuvanju sopstvenog zdravlja. S obzirom na to da je u okviru projekta CARES u toku kampanja organizovanja besplatnih preventivnih pregleda grlića materice i dojki u saradnji sa domovima zdravlja iz ciljnih opština, posebno obavještavamo pripadnice ženskog pola iz navedenih opština da iskoriste šansu i da na vrijeme prekontrolišu svoje zdravlje, zakazivanjem preventivnih pregleda dojke i grlića materice pozivom na jedan od sljedećih brojeva telefona:
Ključ vašeg zdravlja držite u svojim rukama. Ova odluka može vam spasiti život.
Projekat CARES finansira Evropska unija u okviru Programa prekogranične saradnje Crna Gora – Kosovo* 2014-2020, a sufinansira Ministarstvo javne uprave Crne Gore. Projekat se realizuje u partnerstvu sa organizacijom Evropski centar za prava manjina sa Kosova, koja projekat sprovodi u opštinama Peć, Istok, Klina, Dečane i Đakovica.
Ova objava je izrađena uz finansijsku podršku Evropske unije i Ministarstva javne uprave Crne Gore. Sadržaj objave je isključiva odgovornost organizacije FORS Montenegro i ni pod kojim uslovima se ne može smatrati da odražava stavove Evropske unije i Ministarstva javne uprave.
*Ovaj natpis ne prejudicira status Kosova i u skladu je sa Rezolucijom 1244 Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija i mišljenjem Međunarodnog suda pravde o kosovskoj deklaraciji o nezavisnosti.
