BOGATSTVO FLORE I FAUNE U CRNOJ GORI

FLORA

Preplitanje klimatskih tipova na teritoriji Crne Gore, stalno smjenjivanje južnih i sjevernih vazdušnih struja, učinilo je da ovi predjeli budu pogodno stanište za čak oko 3 600 biljnih vrsta, među kojima je veliki broj endemičnih i reliktnih.

Bogatstvo vaskularne flore Prokletija procjenjuje se na blizu 2 000 vrsta, pa se ovaj planinski masiv može smatrati jednim od floristički i vegetacijski najbogatijih na čitavom Balkanskom poluostrvu. Na Prokletijama je zabilježen veliki broj endema koji čine značajan dio endemične flore Balkanskog poluostrva. Prema Rješenju Republičkog zavoda za zaštitu prirode Crne Gore, ukupno je 415 zaštićenih biljnih vrsta u Crnoj Gori, od čega 60 na prostoru Prokletija. Prema međunarodnim kriterijumima, na ovom području registrovano je prisustvo 42 globalno značajne vrste koje su zbog stepena ugroženosti uključene u Evropsku crvenu listu.

Pored izuzetne ljepote krajolika i fascinantne geološke baštine, Nacionalni park Durmitor je dom impresivne biološke raznovrsnosti. Bogastvo flore i faune, složenost ekosistema i zastupljenost preko 1 300 vrsta vaskularnih biljaka, omogućilo je Durmitoru da se nađe na UNESCO-voj listi zaštićenih oblasti, jer predstavlja izuzetnu koncentraciju sa velikim brojem endemičnih i reliktnih vrsta. Ipak poseban značaj ima rijetko stanište evropskog crnog bora čija grandiozna stabla dostižu do 50 m visine i odolijevaju vremenu preko 400 godina.

Na Durmitoru raste i preko 40 vrsta samoniklih jestivih gljiva, što ga čini posebnim rezervatom u Evropi. Posebno je značajno bogatstvo ljekovitog i aromatičnog bilja kao i divljeg voća. Tamne šume četinara (smrča, bor, jela) zaslužne su i za ime zemlje – Crna Gora. Ovdje se nalazi i jedna od dvije evropske prašume, Biogradska gora.

Flora Nacionalnog parka Biogradska gora bogata je predivnim, četinarskim i listopadnim šumama, livadama i pašnjacima. Ovaj nacionalni park obuhvata područje najočuvanijih šuma Crne Gore. Na području parka postoji više od 2 000 vrsta biljaka, od kojih je čak 86 vrsta – drveće. Kako struka kaže, čak njih 20% je endemično na Balkanskom poluostrvu. Najčešće vrste drveća koje čine nevjerovatne šume u Nacionalnom parku Biogradska gora su smreka, bukva i jela. Postoje stabla stara više od 500 godina i visoka čak do 50 metara.

U okolini Bara ima više od sto hiljada maslina, sa prosječnom starošću od skoro 1 000 godina. U mjestu Mirovica, u zaleđu ovog crnogorskog primorskog grada podno planine Rumije raste stablo – Stara oliva[1] kojem je po istraživanju sprovedenom od strane stručnjaka sa Šumarskog fakulteta Univerziteta u Istanbulu 2015. godine ustanovljena starost od 2 240 godina. U svijetu postoje samo dvije starije masline i to jedna u Izraelu, a druga u Tunisu. Istraživanje je pokazalo da je Stara oliva u dobrom stanju i još uvijek plodonosna. Ova stara maslina na Mirovici je spomenik prirode i zaštićena je odlukom vlasti bivše SFRJ još davne 1957. godine.

FAUNA

Na teritoriji Crne Gore pod zaštitom je 430 životinjskih vrsta, od kojih se u šumama nacionalnih parkova mogu naći: smeđi medvjed, vuk, divlji ris, divlja mačka, divlja svinja, divokoza, više vrsta orlova, tetrijeba i jarebica.

Na Skadarskom jezeru, koje je najveći ptičiji rezervat u Evropi, nalaze se tri četvrtine evropske ornitofaune. Ovdje se mogu naći kolonije pelikana, kao i kormorana, čaplji, vodenog bika, crnog ibisa i mnogih drugih ptica.

Ovaj tekst je objavljen u okviru projekta EKO škola (ECO School) koji ima za cilj doprinos upoznavanju građana u ciljnom području sa značajem zaštite životne sredine i ublažavanjem posljedica klimatskih promjena i usvajanju ekološki odgovornijeg ponašanja. Projekat finansira Evropska unija, a sufinansira Ministarstvo javne uprave Crne Gore. Ugovorno tijelo za projekat je Uprava za kapitalne projekte.

[1] Fotografija preuzeta sa: https://www.montenegro.travel/me/